Łaknienie spaczone, koprofagia (zjadanie własnych odchodów itp.)

Łaknienie spaczone (np. jedzenie kamieni, ziemi, rzeczy nienadających się do jedzenia), wyjadanie odpadków a także koprofagia to problemy, który niekoniecznie mijają z wiekiem. Często łaknienie spaczone współistnieje z innymi schorzeniami o charakterze kompulsywnym (samookaleczanie) lub hiperkinetycznym - w takim wypadku wymaga dodatkowej interwencji farmakologicznej, aby móc uzyskać poprawę / eliminację zachowania.

Nie istnieje jedna uniwersalna metoda traktowania tych negatywnych zachowań, ale często kombinacja różnych metod i treningu daje dobre efekty.

Podstawą treningową jest komenda „zostaw”, którą ćwiczymy na zakazanych, ale niegroźnych dla zdrowia i życia psa obiektach. Wykorzystujemy tutaj procedurę „oddaj obiekt za nagrodę”. Kiedy pies nauczy się oddawania za nagrodę, dodajemy komendę słowną np. „oddaj”/„zostaw”. Dodatkowo pies powinien być trenowany również tak, aby na komendę („Weź”) wziąć obiekt z podłoża i ręki.

Kiedy taka baza komend jest zbudowana można przejść do prób kontroli zachowania w bardziej wymagających i naturalnych warunkach. Próba wzięcia z podłoża zakazanego obiektu powinna być stopowana za pomocą bezpośredniej korekcji smyczą, zdolnej odwrócić głowę psa razem z użyciem straszącego/zaskakującego urządzenia (np. wstrząsarka - domowej roboty to puszka wypełniona odpowiednią dla danego typu psa ilością monet; nie może to być sygnał zbyt gwałtowny dla danego typu psa albo zmodyfikowana pompka na dwutlenek węgla - nigdy nie używamy jej w kierunku jakiejkolwiek części ciała psa). Doskonale sprawdzają się tutaj również obroże elektryczne, ale ustawione na odpowiednie parametry i przetestowane wcześniej na sobie. Niestety obroże elektryczne to poważny wydatek.

Do kontroli koprofagii często wykorzystywane są ostre przyprawy, ale ich użycie wymaga po pierwsze konsultacji z weterynarzem (niebezpieczeństwo dla zdrowia psa), po drugie nie zawsze działają, po trzecie mogą u czułych psów powodować alergie, po czwarte pies może nauczyć się omijać próbki nafaszerowane przyprawami (bo jednak nos psa jest wielokrotnie czulszy od ludzkiego). W przypadku koprofagii warto też uwzględnić zmianę diety: uzupełnienie diety o aminokwasy, żelaza ma czasami zbawienny wpływ na koprofagów. Może zadziałać również dodawanie ugotowanej wątróbki (źródła żelaza) oraz niektórych warzyw włóknistych: gotowana marchewka, zielony groszek, brokuły ma czasami dobry wpływ (konsystencja i zapach fekaliów są poprzez naturalna fermentację mniej atrakcyjne dla psa). Może też zadziałać zmiana diety na wysoko proteinową/nisko węglowodanową, uzupełnioną o dodatek warzywnego oleju. Warto też dla koprofaga podzielić posiłek na kilka mniejszych części - 2 przynajmniej. Ale dodawanie dodatków chemicznych i uzupełniaczy do posiłków należy skonsultować z weterynarzem. Przy koprofagii należy też uwzględnić podawanie dodatkowo witaminy B.

Jedna z hipotez mówi też o fekaliach jako źródła papainy. Tę można znaleźć w niektórych owocach, np. kandyzowana dynia albo kupić jako proszek w sklepach ze zdrową żywnością.

Innym środkiem jest użycie jakiegoś homopatyka, np. Carbo Vegetabilis (na łaknienie spaczone) lub na koprofagię: Cicuta Virosa C200. Zazwyczaj wystarcza jedna dawka, jeśli nie to trzeba podawać raz na tydzień, lecz nie więcej niż 3 dawki. W celu regulacji gospodarki wapniowej podaje się jednocześnie Calcium Carbonicum D3, Calcium Phospforicum D6 i Calcium Fluoratum D12 po 3 dawki przez 10 dni.

Więcej informacji można znaleźć w książce „Zdrowy pies dzięki homeopatii” dr Hans Guenter Wolf.

Podjęcie treningu i zmian diety dla koprofaga wymaga 2 tygodniowego okresu przygotowawczego, w czasie którego pies nie może jeść fekaliów (smycz albo teren zamknięty bez fekaliów). Należy zaopatrzyć się w kontrolą próbkę odchodów (niestety jest to konieczne). Każdorazowa próba zjedzenia odchodów powinna być stopowana przez komendę „zostaw” (patrz trening przygotowawczy) oraz sygnał odstraszający. W drodze powrotnej można rozrzucić smakołyki i na komendę „szukaj” pozwalać psu na znajdowanie i zjedzenie ich (czyli nagradzamy za właściwe działania). Oczywiście, jeśli pies cierpi dodatkowo na łaknienie spaczone, to takie dodatki nie są wskazane.

Jako odstraszacze dobrze działają również „dziecięce pułapki” lub jako środek awersji obroża elektryczna.

Ostatnim krokiem do wypróbowania jest awersja smakowa, ale z niej należy korzystać tylko pod opieką specjalisty, aby nie spowodować powstania negatywnych efektów zdrowotnych.

A jeśli pomimo to, pies pozostaje koprofagiem, to trzeba do tego przywyknąć, dobrze nauczyć go komendy 'noga' i zaopatrzyć w pastę do zębów dla psów. Z tym schorzeniem można żyć. Nie zabija. W przeciwieństwie do łaknienia spaczonego, to schorzenie jest niebezpieczne dla zdrowia psa.

Autorem tekstu jest Grzegorz Filirt - behawiorysta i terapeuta, znawca zachowań psów.